Back Perifere senuweestelsel Afrikaans جهاز عصبي محيطي Arabic ܬܘܩܢ ܓܝܕܝܐ ܡܚܕܘܪܝܐ ARC Sistema nerviosu periféricu AST Periferik sinir sistemi Azerbaijani Периферна нервна система Bulgarian প্রান্তীয় স্নায়ুতন্ত্র Bengali/Bangla Sistema nerviós perifèric Catalan کۆئەندامی دەماریی دەوروبەری CKB Periferní nervová soustava Czech
| Periferni nervni sistem | |
|---|---|
 Nerni sistem čovjeka: PNS je označen plavom, a CNS crvenom bojom | |
| Identifikatori | |
| MeSH | D017933 |
| TA98 | A14.2.00.001 |
| TA2 | 6129 |
| FMA | 9093 |
| Anatomska terminologija | |
Periferni nervni sistem (lat. Systema Nervorum Periphericum) neodvojivi je dio živčanog sistema kojeg čine živci i gangliji smješteni izvan centralnog nervnog sistema - CNS, a predstavlja vezu mozga (u širem smislu riječi) i kičmene moždine sa ostatkom tijela.[1]
Čine ga 31 par moždinskih ili spinalnih živaca (porijeklom iz kičmene moždine) i 12 pari moždanih, kapitalnih ili kranijalnih živaca (izlaze iz glave - lat. caput, odnosno lobanje - lat. cranium, pa otud toliko sinonima za ovaj pojam; porijeklom su iz ostalih dijelova centralnog nervnog sistema). Pored toga, pridruženi su mu nervi, stabla i gangliji koji pripadaju autonomnom nervnom sistemu.
Podijeljen je na:
- Somatski nervni sistem
- Autonomni nervni sistem.[2]
Navedena podjela je isključivo funkcionalna, a kako je nervni sistem jedna dobro uvezana cjelina, anatomski se ne mogu razlikovati vlakna autonomnih i somatskih nerava. Somatski nervni sistem nam omogućava da svojevoljno pokrećemo poprečnoprugastu muskulaturu i svjesno doživljavamo osjete kakvi su bol, dodir, temperatura. Autonomni nervni sistem kontroliše rad organa i na njegov rad ne možemo uticati (osim u rijetkim slučajevima) niti njegove osjete svjesno doživljavati.
- ^ Gayton A., Ed. (1999): Fiziologija čovjeka. Medicinska knjiga, Zagreb.
- ^ Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-222-6.